اختلال خواب در سالمندان

اختلالات خواب در سالمندان بسیار شایع است. به طور طبیعی با افزایش سن الگوی خواب افراد تغییر میکند و گاهی اختلالاتی در خواب آنها ظاهر میشود. خواب خوب به بهبود تمرکز و قوای بدن کمک میکند و به بدن فرد اجازه میدهد هر آسیب سلولی که در طول روز رخ داده، ترمیم کند و سیستم ایمنی فرد بهبود یابد. زمانی که خواب سالمند دچار اختلال میشود، سیستم ایمنی او ضعیف میشود، در نتیجه دچار ضعف بدنی و خستگی و بی حالی میشود و ممکن است به دنبال آن دچار بیماری های دیگری شود.

انواع اختلال خواب در سالمندان:

• سالمند در به خواب رفتن مشکل پیدا میکند
• ساعت خواب سالمند کم میشود
• خواب سالمند سبک و بی کیفیت میشود
• سالمند دیرتر یا زودتر از خواب بیدار میشود
• گاهی نیمه شب از خواب بیدار میشود
• عوامل ایجاد اختلالات خواب در سالمندان:

• برخی بیماری ها:

  برخی از بیماریها مانند بیماری پارکینسون، آلزایمر، بیماریهای قلبی عروقی، اختلالات عصبی، بیماریهای گوارشی، بیماریهای کلیوی و بیماریهای ریوی میتوانند باعث اختلالاتی در خواب سالمند شوند و بر کیفیت آن تاثیر بگذارند. 

  برخی دارو ها:

  برخی داروها میتوانند بر خواب افراد تاثیر مستقیم بگذارند. به طور مثال داروهایی مثل داروهای ضد فشار خون، دیورتیکها، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد افسردگی، داروی لوودوپا، داروهای آدرنرژیک و ... .

  آپنه خواب:

  آپنه خواب نوعی وقفه تنفسی است که در آن تنفس به طور مکرر قطع میشود و دوباره به حالت اول برمیگردد. گرفتگی بینی، شل شدن عضلات دهان و گلو، بیماری عصبی و برخی بافت های چربی اضافه در مسیر هوایی بینی میتواند موجب بروز آپنه خواب شود.

  سندرم پای بی قرار:

  این بیماری یک اختلال مربوط به خواب است که فرد را متمایل به حرکات شدید پا میکند. شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است و با افزایش سن نیز شدت میابد. 

  حرکات غیر ارادی اندام ها در خواب:

  در این حالت فرد اندامهای بدن خود مانند دست، سر یا پا را به صورت کاملا غیر اداری تکان میدهد. به این حالت پرش اندامهای بدن نیز میگویند. 

  اختلال رفتاریREM:

  این اختلال به اختلال رفتاری حرکات سریع چشمها در خواب اشاره دارد. در طول خواب REM فشار خون بالا میرود، تنفس و ضربان قلب نامنظم میشود و یک فلج در عضلات فرد رخ میدهد. در این زمان مغز به طور کامل فعال است. این اختلال به فرد اجازه میدهد در هنگام خواب دیدن، برخی حرکات را انجام دهد. این حرکات میتوانند شامل حرف زدن، نشستن، فریاد زدن و تکان خوردن باشند.

• درمان اختلالات خواب در سالمندان:

•  رفتار درمانی:

  برای درمان اختلالات خواب در سالمندان بهتر است ابتدا به سراغ رفتار درمانی برویم. در این روش کنترل محرکها، ساعات خواب و رفتارهای مربوط به خواب مناسب به سالمند آموزش داده میشود. این درمان دست کم شش هفته طول میکشد. 

  درمان برخی بیماری هایی که باعث اختلال در خواب شده اند:

  گفتیم که برخی بیماریها ممکن است فرد را دچار اختلالات خواب کند. در این صورت ابتدا این بیماریها باید درمان شوند تا خواب فرد نیز به حالت اول برگردد. به طور مثال برای درمان آپنه خواب دستگاه فشار مثبت راه هوایی میتواند موثر باشد. 

  برخی اقدامات موثر قبل از خواب:

  عدم نوشیدن مایعات قبل از خواب، پرهیز از مصرف کافئین و الکل، پرهیز از خوردن غذا قبل از خواب، رعایت زمان ثابت خواب و گرفتن دوش آب گرم قبل از خواب میتواند بر کیفیت خواب سالمند اثر مثبت بگذارد.

  مصرف برخی دارو ها:

  در صورتی که با این سه روش خواب فرد بهبود پیدا نکرد، باید طبق دستور پزشک دارو مصرف کند. ملاتونین یکی از این داروهاست که باید پزشک متخصص آن را تجویز کند.